Dla wielu osób z cukrzycą glukometr jest podstawowym, a nawet jedynym narzędziem służącym do samokontroli. Nie zmienia się to mimo coraz większej popularności systemów do ciągłego monitorowania glikemii (CGM) - urządzenie to jest konieczne, by kalibrować i weryfikować ich wskazania. Dlatego tak ważny jest wybór dobrego glukometru. Jakie cechy świadczą o tym, że dany model jest godny uwagi? Spis treści Dokładność pomiaru Metoda pomiaru Sposób pobierania krwi Możliwość rejestrowania oznaczeń Połączenie z aplikacją na telefon Dokładność pomiaru Najbardziej precyzyjne glukometry to urządzenia spełniające normę ISO 15197:2015, dostępne w sklepie medycznym Apteczka24. Dotyczy to również pasków testowych. Warto na to zwrócić uwagę, ponieważ nie wszystkie dostępne w Polsce urządzenia ową normę spełniają. Część może spełniać wcześniejsze normy. Często są to dobre glukometry, jednak nie jest to najdokładniejszy dostępny sprzęt, przez co wyniki pomiarów w wielu przypadkach nie są do końca wiarygodne. Precyzja to podstawowa cecha glukometru, którą należy brać pod uwagę. Wskazania powinny być powtarzalne i nie odbiegać w znaczącym stopniu od wyników badania laboratoryjnego. Dopiero po jego spełnieniu należy porównywać inne parametry poszczególnych urządzeń. {#callMethod:getProductsPromotedInCategories 471#} Metoda pomiaru Współczesne glukometry wykorzystują jedną z dwóch metod pomiaru glikemii. W starszych urządzeniach pomiar możliwy jest dzięki metodzie fotochemicznej. Rejestrują one ilość odbitego światła w zależności od zabarwienia pola testowego. Nowsze warianty wykorzystują metodę elektrochemiczną. Polega ona na pomiarze natężenia mikroprądu elektrycznego przepływającego przez znajdujące się na teście paskowym pole reaktywne. Zapewnia ona większą precyzję. To oznacza, że jej wykorzystanie jest jedną z właściwości glukometru, na którą należy zwrócić uwagę. Sposób pobierania krwi Nowoczesne modele glukometrów wymagają jedynie niewielkiej kropli krwi, by wykonać prawidłowy pomiar. Znacznie zmniejsza to urazowość i poprawia możliwość wykorzystania różnych miejsc na skórze w celu pobrania krwi do badania. Należy przy tym pamiętać, że przeznaczona do badania krew musi wypłynąć sama, bez wyciskania. Najlepsze urządzenia same zasysają potrzebną próbkę oraz umieszczają ją we właściwym miejscu paska, a wynik jest prawidłowy nawet przy przypadkowym dotknięciu paska opuszką palca. W większości starszych modeli dotknięcie paska mogło skutkować nieprawidłowym pomiarem. Możliwość rejestrowania oznaczeń Wyniki pomiarów glikemii powinny być wpisywane do dzienniczka samokontroli - specjalnego zeszytu, w którym pacjent zapisuje poszczególne pomiary, a także informacje o posiłkach, wysiłku fizycznym oraz innych czynnikach mających wpływ na wielkość dawki przyjmowanej insuliny lub innych leków. Wiele współczesnych modeli glukometrów posiada funkcje ułatwiające prowadzenie takich zapisków. Najlepsze urządzenia dodatkowo zapisują dokładny czas badania oraz umożliwiają wprowadzanie informacji o dodatkowych okolicznościach badania, takich jak posiłki i ćwiczenia. Tego rodzaju glukometry powinny być kompatybilne z oprogramowaniem do sczytywania oraz analizy danych z urządzenia. Wiele z nich umożliwia bezprzewodowe łączenie z komputerami oraz pompami insulinowymi, na przykład dzięki technologii Bluetooth. To sprawia, że dobre glukometry pozwalają na możliwość zautomatyzowania pracy osobistej pompy insulinowej według wskazań glikemii. Połączenie z aplikacją na telefon Wiele osób, szczególnie z cukrzycą typu II, korzysta ze specjalnych aplikacji na telefon, które pełnią funkcję dzienniczka samokontroli. Pomagają one rozpoznawać okresy pogarszania oraz kontrolować zmiany w leczeniu. Niektóre dobre glukometry łączą się z takimi aplikacjami. Dzięki odczytywaniu danych z pamięci urządzenia, aplikacja może łatwo zapisywać wyniki poszczególnych pomiarów. Funkcja ta jest nie tylko wygodna, ale i umożliwia łatwy dostęp do wyników samokontroli, zarówno przez pacjenta, jak i diabetologa. Więcej na ten temat cukrzycy typu II przeczytasz tutaj. Wybór glukometru, który będzie nie tylko miarodajny, ale i wygodny oraz przyjazny dla użytkownika, jest wyzwaniem dla wielu pacjentów. Dlatego warto mieć na uwadze cechy, jakie dobry glukometr musi posiadać. Najważniejsza jest precyzja pomiaru, związana również ze sposobem, w jaki jest on dokonywany. Później warto zwrócić uwagę na takie funkcjonalności jak możliwość rejestrowania wyników, a także możliwość łączenia się z dedykowaną aplikacją. Bibliografia: S. Przewoźniak, Znaczenie technicznego wyposażenia dla przebiegu cukrzycy typu I u dzieci, rozprawa doktorska 2015, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2016. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, „Diabetologia Kliniczna” 2016, nr 5, suplement A. G. Spollett, Samodzielna kontrola stężenia glukozy we krwi: słabo wykorzystywane narzędzie; Diabetologia po dyplomie, marzec 2018 Cukrzyca to choroba metaboliczna, zaliczana do chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Wyróżniamy dwie odmiany cukrzycy – typu 1 oraz 2, jednak to właśnie cukrzyca typu 2 stanowi 90% diagnozowanych przypadków tej choroby. Jeszcze nie tak dawno cukrzyca dotykała głównie osoby starsze, stąd jej często używana potocznie nazwa cukrzyca starcza. Obecnie choroba ta dotyczy coraz młodszych pacjentów, w tym dzieci. Co to jest cukrzyca typu 2 i jak przebiega jej leczenie? Cukrzyca typu 2 – przyczyny rozwoju choroby Cukrzyca to choroba, która długo nie daje o sobie znać. Rozwija się stopniowo, podstępnie, w skrajnych przypadkach doprowadzając do schorzeń i powikłań zagrażających zdrowiu i życiu pacjenta. Przyczyny cukrzycy typu 2 są podobne do wielu innych chorób. Mowa oczywiście o czynnikach środowiskowych oraz genetycznych. Na pierwsze z nich mamy wpływ, na drugie niestety nie. Jedną z głównych przyczyn cukrzycy typu 2 jest insulinooporność. Organizm wytwarza insulinę, jednak nie radzi sobie z jej odpowiednim wykorzystywaniem. W tym przypadku winowajcą mogą być zarówno wspomniane geny, jak i otyłość, zwłaszcza brzuszna. Z kolei za zaburzenia związane z samym wydzielaniem i/lub działaniem insuliny odpowiadają już same geny. Dlatego tak ważne jest, aby osoby będące w grupie ryzyka, mające cukrzyków w rodzinie, regularnie wykonywały badania profilaktyczne i oznaczały poziom glukozy we krwi. Na zachorowanie na cukrzycę typu 2 są także narażone osoby z nadciśnieniem. Jak rozpoznać cukrzycę typu 2? Cukrzyca typu 2 ma początkowo niezauważalne objawy, łatwo je pomylić z innymi dolegliwościami lub po prostu zlekceważyć. Mowa tutaj o osłabieniu i zmęczeniu, problemach ze wzrokiem (rozmazany obraz) czy traceniem na wadze. Chory ma wzmożone pragnienie, częściej oddaje mocz i może skarżyć się na nawracającej infekcje układu moczowo-płciowego. Do listy objawów, jakie daje cukrzyca typu 2, należy także dopisać większy apetyt, mdłości czy kłopoty z gojeniem się ran. Wielu pacjentów odczuwa także mrowienie w stopach. Aby postawić diagnozę, konieczne jest wykonanie odpowiednich badań i oznaczenie poziomu glukozy we krwi. Potwierdzenie rozwoju choroby jest równoznaczne z koniecznością zmiany stylu życia pacjenta. Niekiedy w początkowej fazie wystarczające efekty przynoszą metody niefarmakologiczne. Chodzi oczywiście o stosowanie odpowiedniej diety, opartej na produktach o niskim indeksie glikemicznym. Liczenie kalorii pomaga w redukcji masy ciała, jednak chory nie może doprowadzić do niedocukrzenia. Działanie diety doskonale uzupełnia aktywność fizyczna, dopasowana do stanu zdrowia i możliwości pacjenta. {#callMethod:getProductsPromotedInCategories 471#} Jeśli cukrzyca typu 2 jest już mocniej rozwinięta, konieczne jest uzupełnienie metod niefarmakologicznych o leki. Z kolei gdy choroba doprowadziła już do braku wydzielania insuliny przez trzustkę, lekarz przepisuje pacjentowi insulinę. Jak widać leczenie cukrzycy może przebiegać wieloetapowo, jednak za każdym razem musi charakteryzować się zaangażowaniem chorego i jego współpracą z lekarzami, dietetykiem. Brak stosowań się do zaleceń specjalistów prowadzi do postępu choroby i wyniszczania przez nią organizmu. Powikłania cukrzycy typu 2 to niewydolność nerek i serca, ryzyko amputacji kończyn dolnych, problemy ze wzrokiem (w tym ślepota) czy uszkodzenia nerwów i stany zapalne dziąseł. Cukrzyca wpływa na pracę wielu narządów, jednak odpowiednie leczenie pomaga zahamować jej rozwój i zadbać o dobry komfort życia chorego. Glukometr – niezastąpiony w leczeniu cukrzycy Regularne badania poziomu glukozy we krwi to konieczność w leczeniu cukrzycy. Obok tradycyjnej diagnostyki, chorzy muszą nauczyć się samodzielnie przeprowadzać badanie w warunkach domowych, przy użyciu glukometru. To niewielkie urządzenie służy do pomiaru poziomu cukru przed jedzeniem, wzięciu insuliny, jak i po posiłkach. Jaki glukometr wybrać? Warto postawić na dobrej jakości sprzęt, łatwy w obsłudze oraz czyszczeniu. Obecnie na rynku dostępne są także glukometry, które pełnią dodatkowe funkcje. Do tej grupy należy urządzenie Multicheck Pro+ marki Novama. Sprzęt umożliwia zbadanie poziomu glukozy, jak i cholesterolu oraz kwasu moczowego. Jest to przydatna opcja nie tylko dla cukrzyków, ale i osób z ryzykiem zachorowania na choroby układu krążenia czy dnę moczanową. Czas pomiaru wynosi jedynie 15 sekund, a do badania wystarczy pobrać krew z palca. Bibliografia lek. Andrzej J. Sałacki, Cukrzyca, data dost. dr n. med. Barbara Katra, Cukrzyca typu 2, data dost. Jak żyć z cukrzycą, data dost. W sprzedaży znajduje się wiele modeli glukometrów, które różnią się od siebie poszczególnymi funkcjami, dokładnością i wieloma innymi parametrami. Nie jest obojętne na jaki model glukometru się zdecydujesz. Jaki glukometr wybrać? Czym się kierować? Który glukometr będzie najlepszy? Oto kilka podstawowych informacji na temat glukometrów. Dobry glukometr, czyli jaki? Zacznijmy od funkcji podstawowej, czyli dokładności pomiaru glikemii. Wszystkie inne funkcje to tylko dodatki, ale ta jedna jest najważniejsza. Urządzenie powinno spełniać standardy europejskie ISO EN 15197:2015. Jest to zbiór wytycznych, obowiązujących w krajach UE, określających jakie wymagania musi spełnić urządzenie, aby zostało dopuszczone do sprzedaży na terenie wspólnoty. Podstawowym założeniem jest to, aby wymóc na producentach maksymalną dokładność i zminimalizować błędy pomiarowe. W porównaniu do metody referencyjnej w laboratorium, 95% wykonanych pomiarów glukometrem musi zawierać się w granicy błędu +/- 15% dla wyników od 100 mg/dL lub +/- 15 mg/dL dla wyników poniżej 100 mg/dL. Dodatkowo norma ISO EN 15197:2015 nakłada konieczność zminimalizowania wpływu czynników zewnętrznych mogących zakłócać pomiar – im jest ich mniej, tym lepiej. Na przykład dużym problemem może być wysoki lub niski hematokryt, więc dobry glukometr to taki, który uwzględni wpływ hematokrytu na pomiar. Jeżeli glukometr spełnia normę ISO EN 15197:2015, masz pewność, że sprzęt został dopuszczony do obrotu w krajach UE. W aptekach nie da się kupić urządzeń niespełniających tych wymagań, ale w przypadku urządzeń kupowanych z niepewnych źródeł lub sprowadzanych spoza UE sytuacja może być odmienna. Dlatego uczulamy, aby zawsze sprawdzać, czy glukometr jest opatrzony tą normą. {#callMethod:getProductsPromotedInCategories 506#} Wybór glukometru – przydatne funkcje i dodatki Zastanawiając się, jaki glukometr wybrać, warto mieć na uwadze wielkość pamięci, aby urządzenie nie zapamiętywało jedynie kilku wyników, lecz co najmniej kilkaset, dzięki temu można cofnąć się nawet kilka miesięcy wstecz, by lekarz zobaczył archiwalne wyniki. Niektóre urządzenia mają możliwość przesyłania wyników do aplikacji na smartfonach lub desktopowych programów, w których można prowadzić dzienniczki glikemii i zaawansowane statystyki. Przydatna jest też możliwość wyciągnięcia średniego stężenia glukozy we krwi z kilku dni. Duży wyświetlacz z funkcją czytelnego przedstawienia wyników to pożądany element zwłaszcza dla osób w podeszłym wieku oraz mających słabszy wzrok. Dzięki czytelnemu przedstawieniu wyników i opcji kolorystycznego oznaczenia dobrego i złego wyniku zmniejsza się ryzyko błędnej interpretacji. Urządzenie może mieć też opcję głosowego odczytu dla osób niewidomych i niedowidzących. Istotnym parametrem, na który warto zwrócić uwagę jest sposób ładowania. Glukometry mogą być zasilane zwykłymi bateriami albo akumulatorkami ładowanymi w podobny sposób co telefon. Warto zwrócić uwagę na długość pracy na jednym ładowaniu (zestawie baterii). Polecany glukometr to taki, który będzie oferował też możliwość pomiaru z alternatywnych miejsc nakłucia, dzięki czemu pomiar można wykonywać z kropli krwi pochodzącej nie tylko z opuszki palca, ale również z innych określonych miejsc, co pozwala odpocząć i zregenerować się palcom. Podstawowym glukometrem bez funkcji pomiaru z alternatywnych miejsc nakłuć niestety nie jest to możliwe, gdyż uzyska się niewiarygodny wynik. Oprócz alternatywnych miejsc nakłuć wybór glukometru powinien uwzględniać potrzebę pobrania jak najmniejszej kropli krwi, a także wspierać możliwość dodania kropli krwi, jeżeli za pierwszym razem okazała się niewystarczająca. Wybór glukometru może także uwzględniać możliwość wykonywania innych pomiarów z kropli krwi. W podstawowej wersji urządzenie mierzy poziom glukozy we krwi, ale niektóre urządzenia mają też bardzo przydatną funkcję pomiaru ciał ketonowych, więc jeżeli zastanawiasz się jaki glukometr mierzy ketony, koniecznie sprawdź ofertę w sklepie Polecamy też urządzenie MultiCare In BSI, które wykonuje pomiar glukozy, cholesterolu oraz trójglicerydów. Jest to więc gadżet, dzięki któremu możesz kompleksowo mierzyć te 3 parametry z jednego nakłucia, jednak wymagane są różne paski testowe. Glukometr – jaki wybrać? Pamiętaj o akcesoriach Glukometry wymagają do działania pasków testowych oraz nakłuwaczy. Wybierając urządzenie, bierz pod uwagę również cenę i dostępność tych akcesoriów, które z reguły stanowią prawdziwy koszt glukometru. Jeżeli natomiast jesteś osobą podróżującą i często bywasz poza domem, polecamy zaopatrzyć się w torbę lub pokrowiec na glukometr, w którym możesz trzymać również awaryjną insulinę, tabletki lub dawkę glukozy do zastosowania, gdyby zaszła taka konieczność. Wybór glukometru jest ważną decyzją, gdyż jest to urządzenie, od którego będzie zależało poprawność wyregulowania cukrzycy. Warto zainwestować w dobry glukometr niezależnie od tego, czy będzie przeznaczony do użytku osobistego, do apteczki pierwszej pomocy, czy też zostanie zakupiony jako narzędzie diagnostyczne do placówek ochrony zdrowia. Bibliografia: 1. Izabela Kokot i in., Diagnostyczna wartość glukometrów w praktyce, Family Medicine & Primary Care Review 2013; rocznik 15, tom 2, s. 119–120; 2. Mariusz Mielcarek, Dlaczego dokładność sprzętu do samokontroli glikemii jest ważna?; portal pielęgniarek i położnych (dostęp: 3. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, „Diabetologia praktyczna” 2018, tom 4.