Rehabilitacja po udarze jest integralną i niezwykle istotną częścią leczenia osób po udarze (zarówno niedokrwiennym, jak i krwotocznym). Powinna być rozpoczęta tak szybko, jak to tylko możliwe, od niej zależy bowiem kiedy i w jakim stopniu pacjent powróci do dawnej sprawności. Rehabilitacja osób po udarze mózgu polega m. in. na szybkiej pionizacji, zapobieganiu odleżynom i przykurczom oraz terapii logopedycznej. Jakie są główne zasady rehabilitacji poudarowej? W jakich ośrodkach rehabilitacyjnych się ją przeprowadza? Rehabilitacja po udarze – czym jest udar mózgu? Rodzaje udarów Udar to nagłe pojawienie się objawów ogniskowego uszkodzenia mózgu o zróżnicowanej rozległości. Może mu towarzyszyć utrata świadomości wywołana krwotokiem mózgowym, zakrzepem lub zatorem tętnic mózgowych. Objawy kliniczne są uzależnione od wielkości i miejsca uszkodzenia. W zdecydowanej większości udar mózgu dotyczy osób powyżej 60. roku życia, choć zdarza się również u ludzi w wieku znacznie niższym – poniżej 30. roku życia, a nawet u dzieci. Opracowania epidemiologiczne podają, że zapadalność na udary w Polsce wynosi około 200 przypadków na 100 tys. osób rocznie. Czynniki ryzyka podzielono na modyfikowalne i niemodyfikowalne. Wśród tych pierwszych można wyróżnić kilka głównych, są to: cukrzyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze, nikotynizm, choroby serca, brak aktywności fizycznej. Czynniki niemodyfikowalne to: wiek powyżej 55 lat, płeć męska oraz predyspozycje genetyczne – uwarunkowane schorzenia i zespoły predysponujące do stanów zakrzepowych. Najpowszechniejszym kryterium podziału udarów jest patomechanizm ich powstawania. Dzielimy je na niedokrwienne – najliczniejsze, bo aż 80%, oraz krwotoczne – 20% przypadków. Udar niedokrwienny jest wywołany nagłym zablokowaniem dopływu krwi do mózgu. Spowodowany przez zakrzepicę, naczynioskurcz, zator tętnicy mózgowej lub miejscową niewydolność krążenia w mózgu. Ze względu na pewne podobieństwa w patomechanizmie, określany jest też jako zawał mózgu. Udar krwotoczny jest rzadszy, dochodzi podczas niego do gwałtownego pęknięcia naczynia i wylewu krwi, która niszczy mózg. Powstałe ognisko uszkodzenia może się powiększać. Często towarzyszy temu wzrost ciśnienia śródczaszkowego oraz obrzęk mózgu. Najczęstszą lokalizacją miejsca krwawienia są jądra podstawy mózgu oraz okolica wzgórza. Istotny jest czas od momentu wystąpienia objawów do transportu do szpitala – najlepsze rokowania są wtedy, jeśli okres ten nie przekracza 3 godzin. Szybka opieka medyczna może znacząco zminimalizować skutki udaru. Rehabilitacja po udarze – zasady. Kiedy należy rozpocząć rehabilitację poudarową? Rehabilitacja poudarowa powinna zostać wdrożona jak najwcześniej – jak tylko stan pacjenta ustabilizuje się. Fizjoterapia po udarze wyróżnia trzy okresy. Pierwszy z nich jest to czas profilaktyki funkcjonalnej. W trakcie tzw. okresu ostrego, pacjent pozostaje w szpitalu na oddziale neurologicznym. Czas jego trwania to od 1. do 14. lub nawet 21. dnia od udaru. Następny etap rekonwalescencji to okres rehabilitacji funkcjonalnej. Może trwać od 2–3 tygodni do nawet 12–24 miesięcy. Jest to okres powolnego powrotu funkcji, stopniowej poprawy. Na oddział rehabilitacji neurologicznej pacjent trafia zwykle w ciągu 30 dni i przebywa tam od 12–16 tygodni. Ostatnim etapem rehabilitacji po udarze mózgu jest okres tzw. adaptacji. Trwa on od 12–24 miesięcy do nawet 5 lat. W tym czasie pacjent korzysta z rehabilitacji środowiskowej, a okres ten nazywany jest przewlekłym. Polecane dla Ciebie syrop, brak apetytu, trawienie, niedobór witamin zł płyn, niedobór witamin, niedobór minerałów, odporność zł tabletka, odporność, niedobór witamin, niedobór minerałów zł nietrzymanie moczu zł Rehabilitacja po udarze – na czym polega? Głównym celem rehabilitacji poudarowej w najbardziej początkowym okresie jest zapobieganie odleżynom, przykurczom oraz nieprawidłowym ułożeniom kończyn. W tym celu stosuje się odpowiednią pielęgnację skóry oraz materace przeciwodleżynowe. Aby zapobiegać przykurczom oraz niewłaściwemu ułożeniu ciała, stosuje się zasady pozycjonowania pacjentów neurologicznych. Wykorzystując pozycje leżenia na boku i na plecach, dodaje się kształtki, wałki oraz zwinięte ręczniki zabezpieczające właściwe ułożenie kończyn, zapewniające liniowość i niepogłębiające istniejących już patologicznych wzorców ruchu i postawy. Bardzo istotne jest także nawiązywanie kontaktu z chorym. Ćwiczenia po udarze w okresie rehabilitacji funkcjonalnej skupiają się na łagodzeniu skutków powstałych niedowładów, próbach łagodzenia spastyczności, zapobieganiu przykurczom, deformacjom oraz spadkowi siły mięśni. Okres adaptacji stawia wymogi pracy nad doskonaleniem lokomocji, usprawnianiem funkcji kończyny górnej bezpośrednio zajętej i próbach zaadaptowania chorego do nowej jakości życia z towarzyszącą dysfunkcją. W tym celu wykorzystuje się sprzęt rehabilitacyjny, taki jak: ortezy, laski, kule, balkoniki, trójnogi, wózki aktywne czy pionizatory. W razie potrzeb aranżuje się w nieco inny sposób dom i jego otoczenie, starając się zredukować bariery architektoniczne. Rehabilitacja po udarze w szpitalu i ośrodku rehabilitacyjnym Ćwiczenia rehabilitacyjne pacjenta po udarze mogą się różnić w zależności od patomechanizmu: okres unieruchomienia osób po udarze niedokrwiennym powinien wynosić 2 do 3 dni, natomiast po udarach krwotocznych może to być nawet kilka tygodni. Różnica wynika z dużego ryzyka ewentualnego ponownego krwawienia lub trudności w stabilizacji stanu klinicznego chorego z tym rzadszym rodzajem udaru. Pionizacja będzie się więc w tym przypadku odbywać nieco później. Najszybciej należy podjąć ją u pacjentów po zakrzepach. Jeśli już można ją wykonywać, to powinna być stosowana jak najczęściej, gdyż poprawia się wtedy praca układu krążenia, układu pokarmowego, pionizacja pomaga także w lepszym uwapnieniu kości i zmienia perspektywę chorego. Ważny jest także masaż, oklepywanie i zmiany pozycji co 2–3 godziny jako profilaktyka odleżyn i infekcji dróg oddechowych. Znaczenie ma także koncentracja na nauce połykania oraz jedzenia w wysokich pozycjach. Logopedzi wykorzystują do tego różne techniki i preferują, aby odbywało się to w pozycji siedzącej, gdzie choremu łatwiej przełknąć ślinę. W przypadku afazji – poudarowych zaburzeń mowy, logopeda zajmuje się także ich terapią. Fizjoterapeuta uczy natomiast pacjenta obracać się, siadać, chodzić, ubierać się, korzystać z toalety i dbać o higienę. Najczęściej wykorzystuje się do tego celu metody usprawniania ruchowego jak PNF czy Bobath dla dorosłych. Badania wskazują na wysoką skuteczność rehabilitacji u pacjentów neurologicznych z wykorzystaniem tych narzędzi. W początkowym okresie istotne jest też wsparcie psychologa – celem poprawy jego nastroju, motywacji do ćwiczeń, akceptacji nowego stanu. Rehabilitacja po udarze w domu – ćwiczenia po udarze mózgu Rehabilitacja po udarze prowadzona w domu pacjenta stanowi kontynuację celów oraz założeń terapeutów szpitalnych. Wykorzystując zasady fizjoterapii neurologicznej, uczymy pacjenta wykorzystywać mięśnie brzucha do zmiany pozycji. Pouczamy o konieczności używania ręki bezpośrednio zajętej – nawet kosztem niezdarnego wykonywania czynności, pamiętając o tym, że jest to rodzaj stymulacji dla uszkodzonej części mózgu. Bardzo ważne jest, aby nie ciągnąć pacjenta za porażoną kończynę przy próbach wstawania, chodzenia czy pomocy w ubieraniu. Może to spowodować jej podwichnięcie. Istotne jest zapewnianie jej podparcia podczas siedzenia, spożywania posiłków tak, aby nie wisiała. Fizjoterapeuta dba też o bezpośrednio zajętą kończynę dolną. Bardzo ważne jest zapewnienie ruchomości w stawie skokowym i niedopuszczenie do zmian wtórnych. Wszystko dlatego, że podczas powrotu funkcji, prawidłowa praca stopy, chodzenie we właściwym wzorcu będzie możliwe, jeśli spełniony zostanie ten warunek. Potrzebne jest bowiem aktywne zgięcie grzbietowe stopy, wspomniana ruchomość w stawie skokowym oraz mobilne przodostopie. Przykładowe ćwiczenia stosowane podczas rehabilitacji u osób po udarze to nauka kontroli ustawienia kończyny dolnej bezpośrednio zajętej, balansując na piłce. Pacjent siedzi na piłce, stopy ma oparte o podłoże, kończyny górne ustawione w odwiedzeniu 90 stopni. Ruch polega na przesuwaniu ciężaru ciała z prawej do lewej strony i odwrotnie, jednocześnie starając się zachować właściwe ustawienie kończyny dolnej porażonej. W przypadku kończyny górnej pomocne bywa zabandażowanie zdrowej kończyny i wymuszenie w ten sposób posługiwania się niedowładną ręką – jest to tzw. terapia wymuszona koniecznością. Ważne jest unikanie błędów, jak np. korzystanie z uchwytów do podciągania wiszących na łóżkiem, piłeczek do ściskania, ćwiczeń prowokujących wzmożoną aktywność mięśni spastycznych. Rehabilitacja poudarowa – efekty Źródła naukowe mówią o wysokiej skuteczności ćwiczeń po udarze. Odpowiednie ćwiczenia ręki po udarze wpływają na poprawę funkcjonowania w czynnościach codziennych. Wczesne wdrożenie pionizacji, pielęgnacji, zastosowanie zaopatrzenia ortopedycznego, neurofizjologicznych metod rehabilitacji i kompleksowości procesu usprawniania w sposób znaczący wpływa na efektywność leczenia skutków udaru. To z kolei przekłada się na sprawność funkcjonalną i poprawę jakości życia. Pacjenci mogą korzystać z fizjoterapii w ośrodkach refundowanych częściowo przez NFZ lub takich całkowicie mu podlegających. Chorzy mogą również wybrać prywatne ośrodki rehabilitacyjne po udarze. Lista wszystkich placówek jest łatwa do ustalenia w Internecie, podobnie jak orientacyjna kwota ewentualnego dofinansowania. Warto mieć na uwadze, że długi czas oczekiwania może zaprzepaścić efekty dotychczasowej rehabilitacji. Właściwym wyborem będzie także rekonwalescencja w sanatorium. Cennik jest zróżnicowany i zależy od rodzaju stosowanych zabiegów oraz procedur. W przypadku udarów kluczowa jest kinezyterapia – terapia ruchem, nauczanie motoryczne. Fizykoterapia stanowi dopełnienie ćwiczeń ruchowych. Rehabilitacja po udarze trwa nawet do kilku lat i dłużej – jest to uzależnione od skali uszkodzeń mózgu. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Ból trzustki – objawy i przyczyny, jak boli trzustka? Trzustka jest narządem gruczołowym położonym w górnej części jamy brzusznej. Pełni ona w organizmie bardzo ważną funkcję – odpowiedzialna jest za produkcję soku trzustkowego, który ma w swym składzie enzymy regulujące procesy trawienne, jak również wytwarza ona insulinę i glukagon, czyli hormony wpływające na utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy. Najczęstszą dolegliwością, którą odczuwamy przy zaburzonej pracy i chorobach trzustki, jest ból. Jakie zatem przyczyny mogą powodować ból trzustki? Pierwsza pomoc przy zawale Zawał mięśnia sercowego to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. Do zawału mięśnia sercowego dochodzi najczęściej na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej przez blaszkę miażdżycową. Do zawału zdecydowanie częściej dochodzi u mężczyzn niż u kobiet, zwykle dotyka on osoby po 40 roku życia. Czkawka – przyczyny i leczenie Czkawka (łac. singultus) w większości przypadków bywa zjawiskiem całkowicie fizjologicznym oraz powszechnym. Jednakże uporczywa czkawka, która utrudnia funkcjonowanie, może być objawem chorób układu trawiennego i nerwowego. Z tego względu, mimo pozornie błahego charakteru, nie należy jej lekceważyć, a przy występowaniu innych niepokojących objawów koniecznie należy skonsultować się ze specjalistą. Czym jest czkawka? Co może oznaczać? Jak się jej pozbyć? Odpowiadamy w poniższym artykule. Paranoja indukowana (Folie a deux) – na czym polega zaburzenie psychiczne znane z filmu „Joker 2”? Wszystko wskazuje na to, że fabuła powstającego filmu „Joker 2" zbudowana zostanie wokół zaburzenia zwanego paranoją indukowaną (folie a deux). Znajomość objawów i charakterystyki tej przypadłości pozwala przewidzieć, o czym będzie opowiadała kontynuacja kinowego przeboju z 2019 roku. Pęknięty ząb – co robić, jak się leczy? Do najczęstszych przyczyn pęknięć zębów należą wady zgryzu, bruksizm, nagryzienie twardego przedmiotu. Uraz pojawia się także jako powikłanie leczenia kanałowego. Pęknięcie może dotyczyć korony zęba, ale też korzenia. Najczęstsze jest to pęknięcie poprzeczne (wzdłuż). Terapia polegW innych sytuacjach konieczne może być leczenie kanałowe czy nawet usunięcie zęba Ból po prawej stronie brzucha – co może oznaczać? Ból brzucha po prawej stronie to objaw wielu dolegliwości, które mogą dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych. W zależności od jego lokalizacji i typu będzie świadczył o różnych problemach. Co może powodować ból po prawej stronie brzucha? Hipertermia (przegrzanie) organizmu – objawy, przyczyny, pierwsza pomoc Fala upałów przetaczająca się nad krajem sprzyja wystąpieniu hipertermii. Do przegrzania organizmu dochodzi na skutek zaburzenia mechanizmów termoregulacji i niemożności oddania wytworzonego przez organizm ciepła. Szczególnie narażone na jego wystąpienie są noworodki i osoby starsze. Jak rozpoznać hipertermię? I jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku podejrzenia udaru cieplnego?